Notizbuch 1979-82

Inhalt: 49 Entwürfe zu 47 Mundartgedichten (1 Endfassung)
Datierung: 21.8.1979 – 13.10.1982
Textträger: Blaues Notizbuch, grau-schwarze Tinte
Umfang: 102 beschriebene Seiten (+ U2/U3), hinterer Teil leer
Publikation: Abgewandt Zugewandt: Alemannische Gedichte (35 Gedichte)
Signatur: A-5-h/01 (Schachtel 29)

Bilder: Ganzes Buch (pdf)
Spätere Stufen: Manuskripte 1979-83, Typoskripte 1983
Kommentar: Enthält alle Mundartgedichte von Abgewandt Zugewandt außer Lozärn 1
Wiedergabe: Edierte Texte, Abbildungen, Umschriften

Dienstag, 02 März 1982       )

Wötsche verwötsche

Hesch gsuecht ond
beschem nocheglaufe ond
heschs gseh mer hets
dr nor welle schpienzle
05 schpienzle vo witem
ond gseh vo
witem ond lang
nochelaufe ond
schnufe ond
10 äntlech ond
äntlech verwötsche.
Aber deh esch es
scho z schpot deh
esch es scho weder // 051
15 ewägg gwötscht
zom Fenschter zom
Guggehrli use
eschs gfloge devoh
ond ewägg
20 chuhm
dass es verwötscht hesch
wötscht s scho weder
devo zor Tör us zom
Fenschter us wötschts
25 zom Guggehrli use
obs ächt
weder einisch verwötschisch?
Gseh ond gschpienzlet
ond nochglaufe ond
30 gnoh ond scho weder scho
weder devogwötscht zom // 052
Guggehrli us
gwötscht ond devoh
gfloge chonts ächt
35 weder zrogg
zrogg weder einisch?
Gschpienzlet ond devoh
gwötscht ond nochet-
här doch no
40 verwötscht ond
gfange ond gnoh
ond deh am Ändi
lostoh ond emmer am
Ändi lo goh
45 ond lo laufe. Verwötscht
ond gfange ond gnoh // 053
ond losloh
ond losloh am Ändi ond
abegheie abe ond emmer
50 witer abe de
Weier em Schelf
zmetzt denne ond metem
Scheffli ine fahre ganz
ine es Schelf es
55 Bocheli velecht ond e
Libelle velecht ond
niemer schontsch
niemer losloh los
ond lo goh ond
60 lo laufe lo gheie ond emmer
loslo loslo lo goh.

Sonntag, 07 März 1982       )

Chosle

Tosch chosle onds
öberlauft onds
lauft öbere Täller
ond öbere Tesch tosch
05 chosle onds tropfed
vom Tesch abe a Bode ond s tropfed
ond tropfed ond lauft
am Bode dors ganz
Zemmer ond erscht de-
10 hende em Egge laufts tosch
chosle tosch
chosle zäme
zomene Tömpel.

Samstag, 13 März 1982       )

Fredetal

Ond d Berewegge ond
d Läbchüeche do chantsch
lang gigele öber dië
marmorige Ängel em
05 Fredetal ond we si
tönd früre em Schnee
fascht blott ond nome
meteme Hömmli a
ond d Berewegge ond
10 d Läbchüeche do chantsch
tampe do chantsch
pressiëre dië
marmorige Ängel die
chömid dië // 056
15 tüsselid hender der noche
ond lönd nömme logg ond 
d Berewegge ond
d Läbchüeche jo
mer ghört di scho charchle.

Freitag, 02 April 1982       )

Gfrörni

Met eme Gfrörni am Zeche
chantsch lang go
briëgge chantsch lang
hättisch ned gaugglet
05 hättisch ned gapped
verosse hättisch de Fuess
ned use lo plampe de Schmotzli // 057
dä Cheusi dä cha
der ned hälfe de chantsch
10 no so mängisch zuenem
es Chämmerli tühssle dä chantsch
no so mängisch zuenem
hendere tühssle de chantsch
no so lieslig ond lieb
15 go chlöpfele a sini Töre
ond müede ond brüele de chantsch
lang go briëgge.

Mittwoch, 14 April 1982       )

Schlöttli ond Gschtältli

Was förnes Schlöttli
ond onderem Schlöttli
was förnes Gschtältli
hesch amel agha?
05 Ond onderem Schlöttli
ond onderem Gschtältli
ond oni Schlöttli
ond oni Gschtältli
sigisch usegange seidmer
10 sigisch mängisch usegange e
Husgang use ond d’Schtäge abe
sigisch gange seid mer, jo,
oni Schlöttli ond oni
Gschtältli segisch use gange // 059
15 ond abegange ond e Hof use
gange seid mer
dosse em Hof heigisch
em Göselchöbel ome göslet
die ganz Nacht heigisch
20 göslet amel ond niemer heig öppe
öppis gseid, jo, niemer
heig trout
öppis z’säge, debie
heigisch göslet ond
25 göslet ond oni
Schlöttli ond oni
Gschtältli ganz
blott heigisch em Gösel- // 060
chöbel voll Gösel
30 omegöslet, seid mer,
säg emol, säg,
was förnes Schlöttli
ond onderem Schlöttli
was förnes Gschtältli
35 hesch amel agha,
säg emol, säg?

Mittwoch, 14 April 1982       )

S' Liebli

Ond emene wiesse
Liebli sig de
Tod use cho hed mer
gseid ond är heig e de Hand e
05 glänzigi Sägesse gha, jo,
ond er heig nome es wiesses
Liebli agha öber sim Greppi
seid mer, ond das sig
grad gäbig gsi, seid mer, mer heig
10 dor sis Liebli dore em Tod
seni Reppi, seid mer,
ganz reng chönne zelle.

Mittwoch, 14 April 1982       )

Et in Arcadia ego

To ned müede to
ned sahge ech
chome ech chome ghörsch s Mühsli
ned scho chröschpele ghörsch
05 s Mühsli ned scho tüssele
denne em Hüsli denne
onder de Teli, meintsch öppe
meintsch, ech täg tampe, neinei, ech
tone nome ned hösle mosch
10 ned müede mosch ned sage mosch nor
nochli beite mosch nor // 063
nochli gaume ech chome.

Montag, 19 April 1982       )

Öberegluegt – henderegluegt

Öberegluegt hed er ond zvorderscht
esch er gschtande ond nie
hed er henderegluegt
aber of einisch
05 hed er nömme witer
gwösst ond hed nömme
försi chönne als hätter
Angscht gha är wär
eifach abegheit, vore abe en es
10 Tobel abe är hed
nömme chönne öberluege // 064
ond zvorderscht heder au nömme
chönne schtoh är hed nor no als
wär er schontsch abegheit en es
15 Tobel
hendere hendere gluegt.

Montag, 19 April 1982       )

E chli

E chli tänke
muesch halt wentöppis
welsch mache bevor no
tuesch afoh muesch echli
05 tänke du besch doch
ke Schlofi muesch grusig
ufpasse wentöppis
welsch mache wentöppis
welsch afoh schonsch chond jo // 065
10 nië öppis Rächts use
wemmer nor hodlet ond
wemmer ned ufpasst. Aber
du du besch doch ke Schlofi
du tänksch doch du
15 passisch doch uf, du hesch doch
früecher emmer went öppis
agfange hesch zersch
lang nochetänkt ond de
ersch besch meteme Zeche es
20 Wasser ond de ersch metde
andere Zeche, jo jo, du weisch scho, ond erscht
deh besch langsam försigange
e Schlofi aber e Schlofi besch nië gsih.
Muesch
25 e chli tänke

Samstag, 24 April 1982       )

Öber Rom flühge

Ond deh ond deh moss mer nömme
go Zobig näh ond moss nömme
zom Beck go Chäschueche ond go
Mohrechöpf chaufe
05 mer cha de
eifach vom Tach
abegompe ond es macht 
nüd ond es
passiërt eim nüd
10 wenn de
Wend chond ond wenn de Räge
vom Palatin öbere chond
öbere Corso mer cha de
eifach abegompe vom Tach // 067
15 ond de Wend
fohd eim uf ond treit eim ond
treid eim lieslig
ond höch öber alles
ewägg. De chönd dië
20 Porschte det onde off de
Piazza Navona no so
haleegere, de cha dië
Frau det of em Campo
no so luut geitsche.

Samstag, 24 April 1982       )

Ond was wellsch au

Ond was wellsch au no
ome tschomple em Räge dor
t’ Schtroosse tschomple ond hesch
nass a de Füesse ond hesch au scho
05 chalt a de Wade
was welsch
ometschomple zmetzt e de Nacht
ond niëmer meh esch
ome nor Auto nor Auto
10 fahrid verbi ond
schprötzid eim a ond denne // 069
onderem  Tschope
onderem Hömmli de
Worm wo
15 bohret ond bohret
ond biesst ond dorom
mosch emmer no wieter
tschomple aber det äne
lueg onder de Pösche tüentsi
20 scho d Zweig
abschniede, lueg,
sie tönd si scho schehle.

Dienstag, 04 Mai 1982       )

Ond do hesch

Ond de hesch
dië Wolke fascht no
verwötscht wo
öberegrötscht esch
05 öbere Hemel
aber of einisch
esch si schtell gschtande
öber me offene Loch em
Tach vomene grosse
10 Huus ond esch
ufgange ond use-
nand ond hed alles
Wasser wo ennere
enne gsih esch lo
15 use laufe ond lo
abeschprötze of nes
Särgli meteme // 071
Chnochemanöggäli
dren met enere goldige
20 Palme ede
gschtabrige Fenger
wo donde
gläge esch e dem Loch
Ond do hesch dië
25 Wolke nömme
trout z näh du hättesch
jo nassi
Händ öbercho ond
öberhaupt …

Freitag, 07 Mai 1982       )

Blöhsele

Blöhsele blöhsele
ond deh gohts
uf ond werd
grösser ond grösser
05 bloose bloose ond deh
werds gruusig ond
werds osennig
gross ond tröckt eim
zäme ond
10 tröckt eim
eifach a d Wand äne ond
ufe a Teli
mosch halt nömme // 073
bloose tafsch au
15 nömme blöhsele nei
ned emol meh blöhsele
tafsch ond deh
mosch nome luege es werd
chliener ond werd
20 emmer chliener ond
werd ganz monzig
ond verschlüft sech
e Bode ond esch
zletscht niëne meh
25 eifach gar nömme do.

Sonntag, 09 Mai 1982       )

Zië

Zië am Fahde
zäch mer chan e
gar ned verriesse
är werd
05 emmer tönner är werd
emmer länger
ond deh of einisch
rötscht mer
uhs ond gheit om de
10 Fahde hed es
ganzes Schtöck Mur
use gresse aber
s esch z schpoht är esch
z lang s Loch esch
15 vel z wit ewägg mer cha
ned useluege

Mittwoch, 26 Mai 1982       )

Gosle

Wenn ehr ome goslid em
Chöbel fendid ehr
donde am Bode vom Chöbel
zletscht nor Wörm ond dohrom
05 tüend liëber ned gosle
tüend liëber 
Wasser dri ond emmer
meh Wasser bes de
Chöbel ganz voll esch ond
10 glatt ond
glänzig vo eim
Rand zom andere
Rand mer cha de meteme wiesse
Papierscheffli öbere fahre vo eim
15 Rand zom andere // 076
Rand ond weis nüd ond gsehd
nüd vo dene gruhsige
Wörm donde
am Bode vom Chöbel.

Donnerstag, 27 Mai 1982       )

Lesme

A dem lange
Schtrompf lesme ond är
werd emmer länger
ond länger ond emmer
05 wieter lesme
ond wieter ond nömme
ufhöre met lesme de Schtrompf
lampet öber d’ Schtähge
abe öber alli
10 Trett vo de Schtähge // 077
lampet er abe
ond zonderscht
wonderid alli sech
wo verbiechömid wohär
15 chond ächt dä Schtrompf ond wer
lesmet dra ond wer
mosne alegge am Ändi wer hed
gnueg langi Bei zom dä Schtrompf
azlegge am Ändi?

Freitag, 04 Juni 1982       )

Escorial

Ond donde went dor t’ Chäller
tühssälisch ond e toti
Chatz ewägg schöpsisch
oder au mängisch in es Näscht voll
05 chlini Müsli
ine trampisch chontsch
zletscht zo de Glas-
chäschte met ustrochnete töre
Lihbere dren ond si hend keni 
10 Hor me ond d Chleider send nor no
Lömpe ond send oni
Farb we Motte em Schrank – wenn si
gsächsch aber s esch grusig
tonkel du ghörsch nor wes
15 tued chröschpele onder // 079
dine Schuene bem Laufe.
Aber am Ändi de doch no
ganz vore of einisch e chlih
Liëcht vo obe useme
20 Fenschter wo mer ned gsehd
es Schtägäli wene
Leitere fascht ond dobe
e Töre. O wië
gohds do of einisch
25 wiht wiht use ond vel 
vel monzegi Sommer-
vögäli chömid us de
Bösche före wene
Wolke e wihssi.

Mittwoch, 30 Juni 1982       )

Är heig

Är heig
rübis ond schtübis alles
lo sih ond
lo schtoh ond lo legge
05 är heig
rübis ond schtübis
alles vergässe
är sig
onder d Brogg
10 gsässe är heig
dië ganz Nacht s Wasser
agluegt wes a ehm verbie
glaufe sig
ond nor ganz lieslig
15 gruscht heig // 081
ond gschtrodlet är heig
nümeh tänkt ond
nümeh welle ond
rübis ond schtübis
20 alles alles
lo sih ond alles
vergässe ond metem
Wasser heigers
abe lo laufe
25 metem schwarze
Wasser heigers
abe lo laufe de
Floss ab ond d Schtrohsse- // 082
lampe dobe ofem
30 Trottoar am Gländer dië sigid
wiet wiet ewäg gsie
ond wenn si
gwagglet heigid em Wend so heig är
gmeint das sigid
35 Lüht vom Mars oder vomene
andere Schtärn wo ehn
chemmid cho hole
aber das sig ehm
alles ganz gliech gsie är heig
40 rübis ond schtübis met allem
ufgruhmt är heig
nümeh gwösst ond // 083
nümeh tänkt ond
nümeh welle är heig ....
45 Aber säg das
gets doch gar ned das gets
doch nömme das eine
eifach doh setzt ond d Füess
lohd lo
50 abeplampe es Wasser
oder meintsch de meintsch de
är heig .... aber nei
mer wend jetz rübis ond schtübis met allem
ufruhme ond alles
55 vergässe ghörsch nehd we of einisch d Zikade
weder tönd senge?

Donnerstag, 01 Juli 1982       )

De Schoppe

Gömmer e Schoppe ond s Schtroh
chröschpelet onder de Füesse
das lang
Plange esch äntlech
05 verbie mer gschpöhrt vo dehr
de Schnuuf ond vo mehr
ganz warm of einisch
chröschpelets nömme s esch
weich dohinde em Schoppe s esch
10 heiss ond ghörsch
(s Meer) wes tod ruusche?

Montag, 12 Juli 1982       )

Lueg nor

Lueg nor ome
lueg nor de gsehsch
dass der niëmer
z leid wärcht wenn jetzt of einisch
05 d Wolke de Nomitag schwarz
machid das esch
nor wels uhs-
schnuuft ond ih-
schnuuft ond ned
10 glihchlig cha blihbe ond d Köpf
vo de Negle send scho
glänzig vom Rähge.

Mittwoch, 14 Juli 1982       )

Zerlina zu Masetto (A)

Muesch doch ned Angscht ha
ech beh be der 
ha dech, heschs nonig gseh 
gärn emmer meh 
05 ech ha au öppis do 
das tued der guet 
das tued der schüli guet 
well dine Chommer ha 
gschpörsch ned, wes böpperlet 
10 läng emol a

Donnerstag, 15 Juli 1982       )

Zerlina zu Masetto (B)

Muesch doch ned Angscht ha
ech be be der
ha dech, heschs nonig gseh,
gärn emmer meh.
05 Ech ha au öppis do
das tued der guet:
Los nor, we s chlöpfelet
s well dine Chommer ha
das tued der schüli guet
10 gschpörsch ned wos böpperlet
läng emol a.

Donnerstag, 26 August 1982       )

D' Wäje

Zersch
heigedsi zäme dië gross
Wäje gässe ond deh 
heigs klöpft ond sie heigid
05 enand Wätsch gäh:
öb die Wäje e ehm
gsi sig oder e ehre.
Mer heigs
nömme gwösst ond
10 si heigid ja doch nor emmer es Mötti // 089
gmacht anenand äne es sig
nömme drof ahcho. Ond wenn si
erscht vernoh hät är heig
vom Wäje vel meh
15 als d Helfti gässe är sig
ganz lislig e Chochi
use tüsselet ond heig
de ganz Reschte ufgässe
rübis ond schtübis.
20 Was för nes Mötti erscht
hättsi deh gmacht?

Donnerstag, 26 August 1982       )

De Chäswäje

Dië Chäswäje
wo doch e mer esch
wo doch ned e der esch
metenand ässe jo
05 ech geb der öppis devo
es chlis
Schtöckli geb ech der devo
mer tönd ne
metenand ässe
10 ond nochethär laufet mer
metenand derekt ine
e Ofe zmetzt
drin ine laufet mer deh
ond setzid ofs Bläch
15 ond hend no // 091
de Guh vom
Chäschueche em Muhl
d Hetz vom
Chäschueche onderem Födli.
20 Ond deh
gohts nömme lang ond gleitig
wärdet mer bachet zo was
förere Wäje ond wer
hed gnueg Gloscht zom üs ässe?

Donnerstag, 26 August 1982       )

De Hof

Ond nochethär hemmer
üs ganz igmommlet ond hend üs
ganz hende dehende
e Hof ofs Bänkli
05 gsetzt bes d Frau vom
Hof cho esch met de
Schlössle ond gseid hed es sig
jo scho Morge mer sellid
jetzt hei go si heigid
10 secher scho lang of üs
gwafrtet onds Zmorge
sig secher au scho
barad ond deh fiëng // 093
– oder öppe ned? –
15 am achti au t Schuel a. Ond deh
hed si üs d Chällertöre
uf gmacht ond hed üs
öber dië hender 
Schtäge ufegscheckt
20 ond scho vo witem
hemmer d Chole em Chole-
chessel ghört romple.

Freitag, 27 August 1982       )

Einisch

Einisch weder einisch
metenand ofe
Napf ufe
oder wellsch liëber ofe
05 Schembrig ufe of
d Schratteflue dië
wüeschte dië
schpetzige Schtei
we Mässer dië
10 bluetige Füess
Aber de Napf dië
wiesse Blueme ond // 095
d Busälischtärndli
fort fort ond
15 d Hommle brommlig
wië Elephante
d Heuschtöffel
wië grüeni Giraffe.
Ond lang lang
20 schlofe wer weis
was för Ziet esch nor öppe
einisch e Flüger
vom Meer velecht chond er
diräkt ond grad vorig
25 esch er höch
obe öbere gfloge
öber d Principessa Mafalda.

Montag, 30 August 1982       )

Ond de tänkt mer (A)

Ond e Wald ine ond
emmer wieter
ine e Wald ond ke
Wäg meh ond
05 nome Brögel ond nomen Escht
ond ufpasse ond jo ned
schtörchle jetzt chond nämlech
weisch
z metzt enne de See
10 schtell schtell ond 
ganz rond we de Vollmond. // 097
Mer tänkt wenn jetz nome
nümeh andersch wörd
ond alles emmer ond ewig
15 wörd grad eso
bliebe wes esch.

Dienstag, 31 August 1982       )

Ond de tänkt mer (B)

Zmetzt enne
mer tänkt
wemmer emmer
wieter ond wieter
05 chond am Ändi de See
Zmetzt enne em Wald
ond ke Wäg meh ond
nome Brögel ond nomen
Escht aber jo ned
10 schtörchle jetz chond
nämlech zmetzt enne
schtell ond rond we de Vollmond
mer tänkt wen jetzt nome ||
ond emmer
15 wieter ond wieter
ene e Wald ond ke
Wäg meh ond nome
Brögel ond nomen Escht
mer tänktwen jetz nome
20 ond jo ned schtörchle
zmetzt enne chond jetz
mer tänkt nämlech am Ändi
de See schtell ond
rond wede Vollmond
25 mer tänkt wen jetzt nome
nümeh wörd andersch
ond alles emmer ond ewig // 098
wörd grad eso
bliebe wes esch.

Donnerstag, 02 September 1982       )

Lieslopf

Was tosch nor
ome schneugge em Eschtrich
ond e de alte
gwagglige Chäschte
05 was tosch nor do fendsch doch
nüd meh hender all dene
Töre wo wendsi
uf machsch tönd giepsche
fendsch nüd meh ond wenn deh
10 am Ändi emene Chaschte oder
ennere Komode
enne doch öppis // 099
fändisch de wärs
dis alt Titti weisch no
15 de Lieslopf met lähre
Augelöchere ond went au
d Schublade schnell weder tätisch
zuemache s wär scho
z schpoht ond es wörd der
20 tödele öber-
all wo d schtohsch
ond wo d gohsch.

Freitag, 03 September 1982       )

Pächsee

Mer seid är heig
es Gschleipf ond hötterli dorom
nor emmer hender
de andere noche
05 är chönn dorom halt nehd
z vorderscht em Hufe met de
andere hohtsche ond emmer (blend)
vörderzi gwaggle bes alli
zäme öbernes
10 Högerli tägid schtörchle ond abe
gheie e Pächsee
wo schwarz esch ond führig ond wommer
au wenns öpper no wett
dren ned chön schwemme.

Dienstag, 28 September 1982       )

De Chräbs

Wenn de Chräbs use
chrablet usem Tömpel
use ond ufe
a Rand chond de
05 chönt er dosse em Meer
das blau Sägel gseh
das ganz blau Sägel ofem
blaue Wasser so blau dass es
fascht nömme blau sonder ehnder
10 scho rot esch das Sägel
chönt er gseh devoh metem
Wend zäme wende. Aber
er gsehds ned de Chräbs är chrablet
zrogg e sine Tömpel
15 zrogg ond schnoogget // 102
ofem Sand ond ofem
Lehm ond suecht we scho emmer
Schnäggli wo chrüchid debie
hät er fascht öppis gseh wo so
20 gross esch ond so gleitig
ond blau ond fascht no blauer esch als de Hemmel.
Es esch besser er heigs ned gseh
de Chräbs we chönnt er
Chräbs bliebe schontsch ond donde
25 bliebe em tonkle
Tömpel we chönt er?

Mittwoch, 13 Oktober 1982       )

Amschterdam

O dië
Chogegrachte vo
Amschterdam wië
grau ond
05 truurig dië
riesige
Chele ond alli
zue ond drom ome
e de rote
10 Fenschter agmolti
Huere oder au nome
Bröscht ond Votze
ond Chöpf met
offene
15 Mülere suuber e ||
Zellophan ipackt
O dië
Chogegrachte vo
Amschterdam muesch
20 nome dië ganz
Nacht drof fahre
em tonkle
Scheff ond a kener
Ländi usschtiege de tüendsdi
25 vellecht ned verschtöckle
ond ned
usschtelle ond ned
eis Teil oms ander tüendsdi 
de velecht ned verchaufe.
30 dië choge

1979 * (nicht datiert)       )

[Wortliste U3]

De Schnoder S Rösslischpehl Helge rübis ond schtübis
Schnoderi Chelbi Busi De Tobel
gheie Glichschwärli Gschpeischt schpröhchle
hoschle Schänkäli Pfnösel schtörchle
Hoppi Ankeröhrli pfuhse De Schträhl
De Schärme Berewegge chröhschpele lädele
gompe D Brosme Chöngel s Tötschli
vergauschtere D Brösmäli verosse S' Gschleipf / schleipfe
lieslig brösmele reng schtober
monzig gauggle gäbig schlergge
gigele blöhterle Wäje s Gschlergg
s Biebäli glöschtele momohl s Zältli
De Pock De Glöschteler S' Gschtältli s Dröpsli
D Tole gappe S' Schlöttli s Guetsli
D Schtäge De Gappi Vörtäli s Schtöckli
D Blohtere charchle schlöfe  
plampe gösle De Schlöfi  
s Tuediom de Gösel brommle  
D Fleug zwäg de Brommli  
D Bräme choge – gleitig  
götterle briëgge tschomple  
osennig gross Gfrörni schiëch  
  "        chlie Gfrörli schühli  
gigampfe Nidle zleid  
S' Gigampfi wüeschte zleidwärche  
  wüescht plegere  

 

Notizbuch 1979-82 (alph.)
(Total: 51 )
Notizbuch 1979-82 (Folge)
(Total: 51 )
Suchen: Notizbuch 1979-82